Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK)

Polska przystępując do Unii Europejskiej w 2004 roku zobowiązała się do wypełnienia wymogów dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych[1] (tzw. dyrektywa ściekowa). W rozmowach przedakcesyjnych wynegocjowane zostały okresy przejściowe na wprowadzenie przepisów ww. dyrektywy do końca 2015 roku. W celu określenia potrzeb w zakresie uporządkowania gospodarki ściekowej oraz uszeregowana ich realizacji w taki sposób, aby wywiązać się ze zobowiązań traktatowych, utworzono Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK). Program ten został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 grudnia 2003 r.

KPOŚK stanowią aglomeracje ściekowe, które muszą zostać wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków w terminach określonych w Programie oraz spełniać normy oczyszczalni ustalone przez UE. Do chwili obecnej przeprowadzono sześć jego aktualizacji w latach: 2005, 2009, 2010, 2015, 2017 i 2022.

Komunalny Związek Gmin „Dolina Redy i Chylonki” odpowiada za opracowanie corocznego sprawozdania z realizacji KPOŚK na podstawie otrzymanych danych od zrzeszonych gmin oraz lokalnych przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych na obszarze aglomeracji Gdynia. KZG odpowiada również za przygotowanie aktualizacji aglomeracji Gdynia.

Pełen wykaz aglomeracji na terenie Polski oraz roczne sprawozdania z realizacji KPOŚK znajdują się na stronie PGW Wody Polskie.

Aglomeracja Gdynia

Jednym z ważnych zadań Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki” we współpracy z gminami zrzeszonymi w Związku jest wyznaczanie obszaru i granic aglomeracji  Gdynia.

Pojęcie „aglomeracja” nie jest równoznaczne z ośrodkiem miejskim. Aglomeracja może obejmować tylko część gminy albo obejmować klika gmin bądź ich części. Oznacza teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków komunalnych lub do końcowego punktu zrzutu. Poprawne wyznaczenie aglomeracji ściekowej jest  niezbędne do realizacji KPOŚK, który jako dokument strategiczny określa działania na rzecz wyposażenia aglomeracji miejskich i wiejskich w systemy kanalizacyjne oraz oczyszczalnie ścieków.

Mapa Aglomeracji Gdynia (plik pdf.)

Prawie cały obszar Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki” jest ujęty w granicach aglomeracji Gdynia, w skład której wchodzą miasta Gdynia, Rumia, Reda, Wejherowo, gmina Kosakowo, część gminy Szemud (miejscowości: Bojano, Dobrzewino, Karczemki, Koleczkowo), część gminy Puck (miejscowości: Połchowo, Rekowo Górne, Sławutówko, Widlino) oraz część gminy Wejherowo (miejscowości:  Bolszewo, Gościcino, Łężyce, Pętkowice, Orle, Góra -Paradyż, Kąpino).

Na mocy obowiązującej ustawy Prawo wodne[2] rada gminy wiodącej w aglomeracji (tu: Rada Miasta Gdyni) jest zobligowana do wyznaczenia aglomeracji ściekowej w drodze uchwały. Komunalny Związek Gmin „Dolina Redy i Chylonki” we współpracy z zrzeszonymi gminami oraz Sp. PEWIK GDYNIA odpowiada za opracowanie materiałów dla gminy wiodącej celem przygotowania takiej uchwały. Wszystkie dokumenty dotyczące wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Gdynia są uzgadniane z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie (oddział w Gdańsku) oraz Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska  (oddział w Gdańsku).

Zgodnie z rozporządzeniem aglomeracyjnym[3] podstawę wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji stanowią:

  • studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
  • miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego;
  • ramowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego;
  • decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
  • pozwolenia na budowę w zakresie gospodarki wodnej;
  • zgłoszenia budowy, budowli oraz obiektów liniowych w zakresie gospodarki wodnej;
  • wieloletnie plany rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych;
  • programy funkcjonalno-użytkowe.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta co 2 lata dokonuje przeglądu obszarów i granic wyznaczonej aglomeracji i w razie potrzeby informuje radę gminy o konieczności zmiany obszarów i granic aglomeracji lub konieczności jej likwidacji.

Najnowszy plan aglomeracji Gdynia jest z 2020 roku[4]. Wielkość wyznaczonej aglomeracji oszacowano na 439 912 RLM (RLM=Równoważna liczba mieszkańców: wskaźnik służący szacowaniu ładunku ścieków na jednego mieszkańca). Wartość ta uwzględnia także ilość ścieków wynikającą z rozbudowy systemu kanalizacji sanitarnej w obszarze aglomeracji. Łączna długość istniejącej obecnie na terenie aglomeracji Gdynia sieci kanalizacji sanitarnej wynosi 1 137,02 km (dane z 2020 roku), a planowana do wybudowania (do 31.12.2022r.) długość sieci kanalizacji sanitarnej to 69,85 km. Oszacowano, że  docelowo (tj. do dnia 31.12.2027 r.) liczba mieszkańców nie planowanych do podłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej nie przekroczy 2 000 RLM, przy czym ścieki te będą zbierane w zbiornikach bezodpływowych i w dalszej  kolejności przekazywane do oczyszczalni ścieków spełniającej wymogi dyrektywy ściekowej.

 

Grupowa Oczyszczalnia Ścieków „Dębogórze”

Wszystkie nieczystości ciekłe zbierane kanalizacją w obrębie aglomeracji Gdynia kierowane są do Grupowej Oczyszczalni Ścieków (GOŚ) „Dębogórze” eksploatowanej przez spółkę komunalną PEWIK GDYNIA. Jest to oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna z podwyższonym usuwaniem biogenów (PUB I) usytuowana w miejscowości Dębogórze (Gmina Kosakowo).

PEWIK GDYNIA każdego dnia oczyszcza około 60 000 m3 ścieków komunalnych. Oczyszczanie ścieków odbywa się przy zastosowaniu procesów mechaniczno-biologicznych w technologii BARDENPHO z symultaniczną denitryfikacją.

W wyniku procesów powstaje około 3 000 m3/dobę osadu, który jest utylizowany w obiektach gospodarki osadowej. Osiągane poziomy oczyszczania ścieków i prawidłowa gospodarka odpadami ma olbrzymi, pozytywny wpływ na czystość naszego środowiska, w tym wód Zatoki Gdańskiej.

Oczyszczalnia spełnia najostrzejsze wymagania dotyczące jakości ścieków oczyszczonych oraz dysponuje kompleksową gospodarką osadową wraz ze spalarnią odwodnionych osadów ściekowych i własnym składowiskiem popiołu. Biogaz uzyskiwany w trakcie procesu fermentacji osadu jest spalany, w wyniku czego produkuje się na potrzeby oczyszczalni energię elektryczną i ciepło technologiczne.

Spółka PEWIK GDYNIA posiada dla GOŚ „Dębogórze” pozwolenie wodnoprawne[5] zezwalające na odprowadzanie oczyszczonych ścieków komunalnych istniejącymi wylotami tj. wylotem głębokowodnym zlokalizowanym na dnie Zatoki Puckiej w odległości 2,3 km od linii brzegu do środowiska oraz wylotem brzegowym zlokalizowanym na działce nr 99/2 obręb Mechelinki gmina Kosakowo. Oczyszczone ścieki są wtłaczane do kolektora głębokowodnego za pośrednictwem pompowni ścieków. Ścieki do pompowni doprowadzane są grawitacyjnie kanałem o długości około 9 km, stanowiącym w znacznej części uregulowane koryta tzw. Kanału Młyńskiego oraz cieków: kanału Konitop Leniwy oraz Zagórskiej Strugi (po odcięciu ww. koryt od dopływu wód zewnętrznych).

Zgodnie z treścią pozwolenia wodnoprawnego ilość oczyszczonych, odprowadzonych do odbiornika ścieków wynosi:

– Qmaxs  =    2,25 m3/s

– Qśrd     =    65 125 m3/dobę

– Qdopr =     23 770625 m3/rok

 

Dlaczego warto podłączyć nieruchomość do sieci kanalizacji sanitarnej?

W 2020 roku Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej opracowało „Poradnik dla samorządów wyznaczających aglomeracje”, w którym doprecyzowano warunki zgodności z dyrektywą ściekową. Była to reakcja na wszczęte przez Komisję Europejską formalne postepowanie przed TSUE przeciwko Polsce z uwagi na uchybienia w realizacji zobowiązań wynikających z wdrażania ww. dyrektywy.

Jeden z warunków stanowi, że ilość mieszkańców niepodłączonych do kanalizacji na terenie aglomeracji nie może być większa nić 2 000 RLM.

Na terenie aglomeracji Gdynia w sprawozdaniu z realizacji KPOŚK za rok 2021 poziom skanalizowania aglomeracji Gdynia za 2021r. jest zgodny z warunkami określonymi w dyrektywie  ściekowej i wyniósł ponad 98% RLM. Natomiast liczba mieszkańców korzystających ze zbiorników bezodpływowych (szamb) to jeszcze ponad 8 tys. (ok. 2600 szamb).

Zachęcamy mieszkańców korzystających z szamb do pilnego podłączania się do istniejącej sieci kanalizacyjnej. W tej sprawie należy kontaktować się z przedsiębiorstwem, które obsługuje sieć na danym terenie. Na obszarze aglomeracji Gdynia mogą to być: PEWIK GDYNIA Sp. z o.o., PUK PEKO Sp. z o.o., GPK Szemud Sp. z o.o. , Gmina Wejherowo działająca jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne.

Zalety podłączenia nieruchomość do sieci kanalizacji sanitarnej:

Oszczędzasz pieniądze

– odprowadzanie ścieków do kanalizacji sanitarnej jest tańsze niż właściwe utrzymanie szczelnego zbiornika bezodpływowego i opróżnianie szamba.

Podnosisz standard swojego życia

– komfort i wygoda użytkowania,

– skanalizowana posesja to koniec kłopotów z przepełnionym szambem i zamawianiem usług wywozu ścieków pojazdem asenizacyjnym,

– unikamy nieprzyjemnych zapachów towarzyszących opróżnianiu szamba.

Chronisz środowisko naturalne i masz wpływ na

– dostosowanie gospodarki wodno-ściekowej do standardów europejskich,

– poprawę bezpieczeństwa oraz stanu środowiska naturalnego w swoim otoczeniu (ochrona wód gruntowych oraz powierzchniowych).

Wzrasta wartość Twojej nieruchomości

– podłączając posesję do kanalizacji sanitarnej podnosimy jej standard, co ma wpływ na wartość nieruchomości (atut w przypadku ewentualnej sprzedaży).

Prowadzone dotychczas działania gmin oraz przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych skutkują znaczącą poprawą doposażenia aglomeracji w systemy odprowadzania ścieków oraz ich oczyszczania, a tym samych ochronę wód w naszym regionie. Indywidualne działania mieszkańców są istotnym elementem całego sytemu prawidłowo funkcjonującej gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej.

Razem chronimy środowisko!


[1] Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991 r., str. 40-52, z późn. zm.; Dz. Urz. WE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 002, str. 26)
[2] M. in. art. 86, art. 87, art. 92 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268),
[3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lipca 2018 r. w sprawie sposobu wyznaczania obszarów i granic aglomeracji
[4] Uchwała Nr XXIV/829/20 Rady Miasta Gdyni z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Gdynia
[5] Pozwolenie wodnoprawne z dnia 24 września 2019r. wydane przez Dyrektora RZGW w Gdańsku Państwowego Gospodarstwa Wodnego WODY POLSKIE znak: GD.RUZ.421.98.2019.BK