Pomniki przyrody

pomnik przyrody - tabliczkaW kulturze ludzi zamieszkujących ziemie pojezierza sędziwe drzewa, znacznych rozmiarów głazy oraz wyjątkowe obiekty przyrodnicze jak i krajobrazowe od wieków były otaczane swoistym szacunkiem i czcią. Wiele z tych drzew i głazów zawdzięcza swoje nazwy lokalnym legendom, co nadaje im czasami otoczkę baśni i tajemnicy. Można powiedzieć, że ochrona pomnikowa jest najstarszą formą ochrony przyrody wprowadzoną świadomie przez człowieka.

W myśl ustawy „o ochronie przyrody” z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. 04.92.880) „pomniki przyrody są pojedynczymi tworami przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiskami o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.” (art. 40, pkt 1). Za ustanowienie pomnika przyrody a także za zniesienie tej formy ochrony odpowiada, według ustawy, wojewoda wydając stosowne rozporządzenie lub rada gminy w drodze uchwały. Artykuł 45 powyższej ustawy wprowadza zakazy które trzeba stosować w stosunku do pomników przyrody.

pomnik przyrody KZG
Fot. Pomnik przyrody nr 120 (Dąb Szypułkowy) w Bolszewie koło Wejherowa

Zakazuje się:

  • niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru;
  • wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
  • uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
  • dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
  • likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
  • wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych;
  • zmiany sposobu użytkowania ziemi;
  • wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
  • umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
  • zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych;
  • umieszczania tablic reklamowych.

Zakazy te nie dotyczą:

  1. prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;
  2. realizacji inwestycji celu publicznego po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;
  3. zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa;
  4. likwidowania nagłych zagrożeń bezpieczeństwa powszechnego i prowadzenia akcji ratowniczych.

Według artykułu 127, za naruszenie zakazów przewidziana jest kara aresztu lub grzywny.

 

W załączonych tabelach przedstawione są wszystkie pomniki przyrody występujące w obrębie granic gmin należących do Komunalnego Związki Gmin „Dolina Redy i Chylonki”: Rumii, Miasta Wejherowo, Redy, Gminy Wejherowo, Gdyni, Sopotu i Kosakowa.

Źródła:

  1. Jankowska Z., 2000, Ochrona przyrody w województwie pomorskim – informator Regionalne centrum Edukacji Ekologicznej, Gdańsk.
  2. Kostarczyk A., Przewoźniak M., (red.), 2002, Diagnoza stanu i koncepcja ochrony środowiska przyrodniczo-kulturowego w województwie pomorskim,
  3. Materiały do Monografii Przyrodniczej Regionu Gdańskiego, t. VIII, Gdańsk.
  4. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. nr 92, poz. 880)

Komunalny Związek Gmin „Dolina Redy i Chylonki” dziękuje Urzędom Miejskim Rumii, Redy i Wejherowa, oraz Urzędowi Wojewódzkiemu w Gdańsku za udostępnienie materiałów źródłowych, wykorzystanych w dziale „Środowisko Przyrodnicze”